In de sterke handen van ex-gedetineerden

(For English, scroll down)

Een legende  uit Myanmar zegt dat er eens een kikker was met een diamant in zijn mond. Opeens was daar een Naga, een grote slang, die wel trek had in een kikker. Hij greep hem maar kotste hem meteen weer uit. Dat kwam door die diamant. Op die plek ontstond een stadje en dat heette natuurlijk Hpa-an, want dat betekent Kikker-kots. Bij de Pagoda van Hpa-an zie je dan ook veel beelden van kikkers. In Hpa-an zijn we vrijdag per boot vanuit Mawlamyine (Moulmein) aangekomen. Afgelopen woensdag waren we er al even geweest, op doorreis van grensplaats Myawaddy naar Mawlamyine. Omdat er geen goede rechtstreekse weg van de grens naar Mawlawyine loopt, rijd je via Hpa-an. Dat was nog een behoorlijke reis. We waren die ochtend Myanmar binnengekomen vanuit de Noord-Thaise grensplaats Mae Sot. Daar hebben we toch maar een nachtje doorgebracht want de bus vanuit Chiang Mai deed er langer over dan verwacht. Dat bleek gezellig uit te pakken want het Nederlandse stel Maaike en Ferry, dat ook lang op reis is, was hetzelfde overkomen en we reden naar hetzelfde hotel en aten 's avonds met zijn vieren bij het restaurant van een vrolijke, dikke Canadees met zijn Thaise vrouw. Hij vertelde over de sterke ontwikkeling van Mae Sot door de flexibeler opening van de grenzen met Myanmar en moest op zijn brommertje met zijn dophelmpje extra biertjes voor ons gaan halen omdat de meeste mensen wijn bij hem drinken. 

Of Myanmar een land is dat met niets anders te vergelijken is, zoals de Britse schrijver Rudyard Kipling zei, moeten we nog merken maar anders dan Thailand is het zeker. Veel meer echt Azië, waar Thailand eigenlijk westers is. En voor het eerst in weken worden we weer aangesproken, enthousiast gedag gezegd en moeten we weer op de foto. Dat is in Thailand en Cambodja nooit gebeurd. De grensovergang ging eigenlijk heel soepel. Geen rij bij de Thaise kant en na een korte warme wandeling over de Friendship Bridge, schreven we onze namen en paspoortnummers in een boek en stelden we ons, toch alweer badend in het zweet, bij een klein kantoortje op. Daar zaten twee beambten achter tafeltjes met computers de paspoorten en visa te controleren. Het was er druk en warm en een soort reisagent excuseerde zich en zei dat we over vijf minuten aan de beurt waren. Een standvastige Cambodjaanse groep was voor ons. Uiteindelijk liepen we na een kwartiertje gestempeld en wel het grensplaatsje Myawaddy in en gingen we op zoek naar geld en vervoer naar Mawlamyine. We ontmoetten het Britse stel John en Dominique die ook naar Mawlamyine wilden en we besloten een auto te delen. In die auto zat ook een Frans stel dat al twee jaar op reis was. We zouden ze nog vaak tegenkomen de dagen daarna. 

De reis naar Mawlamyine was lang maar verliep na een klein incidentje verder gladjes. Onze chauffeur had nog even dramatisch moeilijk gedaan toen we met zijn allen niet vooraf al wilden betalen toen hij geld nodig had voor benzine. 'Oh my God', riep hij, 'I'm a Buddhist and an honest man', 'Do you know how much this car cost?' en anders moesten we maar gaan lopen. We besloten de helft te betalen en uiteindelijk zette hij ons netjes zoals beloofd in Hpa-an op de bus naar Mawlamyine die hij betaalde. In Mawlamyine namen we hetzelfde hotel als John en Dom en 's avonds aten we met zijn vieren bij restaurant 'Grandfather and Grandmother' waar een deel van de winst naar hulp voor bejaarden gaat. De volgende dag maakten we een stadswandeling die ons langs de belangrijkste bezienswaardigheden bracht met als pronkstuk de Kyaikthanlan Paya Pagoda. Deze Boeddhistische tempel ligt op de heuvel waaromheen Mawlamyine gebouwd is en biedt een spectaculair uitzicht over de stad en de omgeving: Mawlamyine ligt aan de Thanlyin rivier, in een delta vol eilandjes aan de Indische oceaan. Het is dus niet zo vreemd dat Rudyard Kipling erover schreef in zijn gedicht 'Mandalay', waar hij de 'Old Moulmein Pagoda' noemt. De typische grote gouden stupa's met een kroontje en de witgeschilderde Boeddha's zagen we daar voor het eerst.

Dan zijn de Thaise tempels toch anders, waar de Boeddha juist vaak goud is en de stupa's een minder centrale plek hebben. Als je ergens een tempel-overload kunt krijgen, is het wel in de Noord-Thaise stad Chiang Mai waar we begin vorige week vier dagen verbleven. Het centrum dat in een vierkant van gegraven grachten ligt, is letterijk bezaaid met tempels. De eerste dag hebben we er een stuk of vijf bekeken, om ons de dagen erna meer te richten op het relaxte karakter van de stad: massages, liggen aan het zwembad, biertjes en wandelingen over de Saturday en de Sunday Night Market. Die massages kregen we bij 'Lila Massage', waar de masseuses ex-gedetineerde vrouwen zijn, die door een opleiding tot masseuse kans op een nieuw leven krijgen. Toch apart om te bedenken wat die stevige handen vroeger hebben gedaan...

English translation

In the firm hands of ex-inmates 

A legend from Myanmar says there once was a frog with a diamond in his mouth. Then there was a Naga, a large snake, which had appetite for a frog. The snake grabbed the frog but threw it up again immediately because of the diamond. Where he threw up a town was built and called Hpa-an, which means frog-vomit. At the pagodas of Hpa-an you therefore see many images of frogs. We arrived in Hpa-an last Friday by boat from Mawlamyine (Moulmein). Last Wednesday we were also there, passing through on the way from border town Myawaddy to Mawlamyine. Because there is no good direct route from the Thai-Myanmar border to Mawlawyine, you drive through Hpa-an. That was quite a trip, after we entered Myanmar that morning from the Thai border town of Mae Sot. There, we spent a night because the bus from Chiang Mai the day before took longer than expected. That turned out quite nicely as a Dutch couple, Maaike and Ferry, who are also traveling for a long period, were on the same bus. So we drove to the same hotel and had diner for four that evening at the restaurant run by a cheerful and large Canadian with his Thai woman. He told about the strong growth of Mae Sot because of Myanmar opening up and went out several times on his moped to get extra beers for us because most guests at his place drank wine. 

If Myanmar is a country that can't be compared to anything else, as the British writer Rudyard Kipling said, we still have to experience but it is certainly different than Thailand. It feels much more like 'the real Asia', where Thailand is actually very Western. For the first time in weeks we again are addressed enthusiastically, asked where we are from and we have to pose again for photos. That never happened in Thailand and Cambodia. The border crossing went very smoothly. No line at the Thai side and after a short but hot walk across the Friendship Bridge, we wrote our names and passport numbers in a book on the Myanmar side before we lined up, soaking wet again from the sweat, for the small immigration office. There, two officers behind tables with computers were checking passports and visa. It was busy and warm and some sort of an travel agent apologized and said that it would only take five more minutes. A steadfast Cambodian tour group was ahead of us. Eventually we were stamped in fifteen minutes later and walked into the border town of Myawaddy where we looked for money and transportation to Mawlamyine. We met the British couple John and Dominique who also wanted to go to Mawlamyine and we decided to share a car. In the car was also a French couple, who were already travelling for two years. We would encounter them often the days thereafter. 

The trip to Mawlamyine was long and after a small incident went smoothly. Our driver created some drama after he demanded us to pay the full fare up front so that he could pay for gas. He called out "Oh my god, oh my god, I'm a Buddhist and an honest man", and "Do you know how much this car cost?", trying to make us feel privileged to actually be in his car. If we wouldn't pay, he suggested we go walking. We decided to pay half up front and based on that deal he drove us as promised to Hpa-an where we transferred to the bus to Mawlamyine. In Mawlamyine we took the same hotel as the Brits and that evening we ate at the restaurant 'Grandfather and Grandmother' where the profits are used to help the elderly. The next day we toured the town on foot, visiting the main attractions, including the showpiece Kyaikthanlan Paya pagoda. This Buddhist temple is situated on the hill around which Mawlamyine is built and offers a spectacular view of the town and its surroundings: Mawlamyine is located along the Thanlyin River, in a delta full of islands opening up to the Indian Ocean. So it is not surprising that Rudyard Kipling mentions the 'old Moulmein pagoda' in his poem 'Mandalay'. The typical large golden stupas with a crown and white painted Buddhas we saw here for the first time. Different from the Thai temples, where the Buddhas are often gold and the stupas have a less prominent place. 

If you can get temple overload somewhere, it is in the Thai city of Chiang Mai where we stayed for four days last week. The square central area, surrounded by a wide moat, is litteraly swamped with temples. On our first day there, we visited a few, to focus on the relaxed character of the city the days after: massages, hanging by the pool, beers and walks on the Saturday and Sunday night markets. Those massages we took at a chain called 'Lila Massage', where the masseuses are female ex-inmates, who get a new chance in life by being trained as masseuse. Quite strange to imagine what these firm hands used to do before...