Goud, goud en nog eens goud

(For English, scroll down)

Luistertip: 'Gold' (Spandau Ballet), https://youtu.be/ntG50eXbBtc

In Bagan zijn de tempels bruin. Bruin van de bakstenen waar ze van gemaakt zijn. Een prettige afwisseling want tot nu toe glimmen de tempels in Myanmar ons tegemoet. Glimmend goud, om precies te zijn. In het groene landschap springen ze er contrastrijk uit: de talrijke gouden stupa's van de tempels die in elk dorp of stad te vinden zijn. En ondanks dat de Boeddha's hier over het algemeen witgeschilderd zijn, hun gewaad is natuurlijk goudkleurig, wat dacht je? Goud is de kleur van het Birmese Boeddhisme. Met als klaterend pronkstuk de Shwedagon Paya in de voormalige hoofdstad Yangon. De Shwedagon Paya ligt op een heuvel en is een enorm, bijna kermisachtig complex van grotere en kleinere gouden stupa's en tempels met Boeddha's, dat door die grootte en veelheid wel weer een klasse apart is in de tempelcatalogus die we inmiddels hebben opgebouwd. In het midden een gigantische gouden stupa die je van veraf al kunt zien. In onze geleende 'Longyi' - een soort lange rok voor mannen - liepen we op blote voeten tussen de massa's een rondje rond de Stupa. Een korte broek en schoenen zijn verboden in tempels. Een student uit Yangon maakte een foto van ons en we praatten nog wat over de tempel, de drukte en het Boeddhisme. De volgende dag zou het volle maan zijn en dan was het feest, want tijdens volle maan, bereikte Boeddha zijn Nirvana.

In Yangon waren we de afgelopen week drie dagen en nachten. Sinds 2005 is Yangon niet meer de hoofdstad van Myanmar maar het blijft de grootste en commercieel belangrijkste stad van het land. We wandelden kriskras door het mooie maar ook wat vervallen oude centrum dat in een gridpatroon aan de Yangon rivier ligt. Langs imposante koloniale gebouwen, Chinese en Hindi tempels, moskeeën, drukke markten, gouden stupa's en verschillende galerieën waar we zomaar met een aardige galeriehoudster over kunstenaars en politiek spraken. Na die wandelingen was het prettig bijkomen in het huis van Stephanie en Wouter, die met hun drie kinderen in de ambassadewijk van Yangon wonen. Stephanie is een oud-collega van Peter Gijs en Wouter werkt als ambassadeur van Nederland. In hun huis geen gouden kranen maar meubels van Nederlandse ontwerpers en 's ochtends ontbijt met Hollandse kaas en pindakaas.

In Yangon kwamen we met de bus vanuit Kin Pun, een gehucht onderaan een 1.100 meter hoge berg van waaruit je een ander religieus hoogtepunt van Myanmar kunt bereikten: Mt. Kyaiktiyo, oftewel: de gouden rots. Stel je een grote, ronde rots voor die op de rand van een andere rots balanceert, schilder hem goud en zet er als kroon op het werk een gouden stupa bovenop. Dat het een heilige rots is, komt door een haar van de Boeddha die hem daar op zijn plaats houdt, zo gaat de legende, en meerdere aardbevingen hebben hem niet van zijn plek doen rollen. Genoeg reden voor enorme hoeveelheden pelgrims en toeristen die de rots bovenop de berg bezoeken, met de hele kermis van eetstalletjes, souvenirwinkeltjes en zelfs hotels van dien. Maar je hebt er een prachtig uitzicht. En je krijgt er nog een kermisattractie bij: de rit per open truck naar boven en naar beneden. Opgepropt op ijzeren bankjes tussen zo'n vijftig andere mensen over de smalle weg met haarspeldbochten, waan je je in een achtbaan, helemaal als je kinderen om je heen overduidelijk misselijk hoort worden. 

In de provinciestad Hpa-an zaten we een paar dagen daarvoor ook met meerdere mensen in een karretje: een tuk tuk met vijf andere hotelgasten - voornamelijk jonge backpackers - van het Galaxy Motel. De eigenaars van dit prettige hotel organiseren elke dag een tour langs de grotten van Hpa-an. Die grotten bevinden zich in de steile, rotsachtige heuvels die het landschap rond Hpa-an zo mooi maken. We bezochten er vijf en je raadt nooit wat zich in die grotten bevindt: Boeddha's! Met veel goud natuurlijk. Maar sommige zijn ook zo groot dat je na de Boeddha's dieper de grot in kan en langs stalagmieten en stalactieten aan de andere kant weer het zonlicht in loopt. En in een bootje kunt stappen dat je weer naar de andere kant brengt. Naast de grotten stopte onze tuk tuk ook nog bij een tuin met 1.000 Boeddhabeelden, een gouden stupa op een smalle, kleinere rots en twee natuurlijke zwembadjes. Het was een lange, warme maar ook gezellige dag en aan het eind wachtte nog het mooiste: de vleermuisgrot. Die grot zelf is niet bijzonder maar dat er tienduizenden vleermuizen in huizen des te meer. Met zonsondergang vliegen ze in groten getale de grot uit en vormen met elkaar een golvende slang in de avondlucht die zijn weg langzaam naar het zuiden zoekt. 

English translation

All that glitters is gold... 

In Bagan the temples are brown. Brown because of the bricks they are made of. A nice change because until now, the temples in Myanmar glow. Glowing gold to be precise. In the green landscape the numerous golden stupa's of the temples found in any village or city stand out. And although the Buddhas are generally white-painted, their robe is of course gold-colored; what did you think? Gold is the color of Burmese Buddhism. With the Shwedagon Paya in the former capital city of Yangon as its showpiece. The Shwedagon Paya is set on a hill and is a huge, almost fun fair like complex of bigger and smaller golden stupas and temples with Buddhas, which because of its size and multitude is of a different category in the temple catalogue we built up so far during our trip. In the middle of the complex is a giant golden stupa that you can see from afar. In our borrowed 'Longyi' - a kind of long skirt for men - we walked barefoot between the masses around the stupa. Shorts and shoes are forbidden in temples. A student took a picture of us and we talked with him about the temple, the crowds and Buddhism. The next day it would be full moon, time for celebrations, because during full moon Buddha reached Nirvana. 

Last week, we spent three days and nights in Yangon. Since 2005, Yangon is no longer the capital of Myanmar, but it remains the largest and economically most important city in the country. We strolled through the beautiful but also somewhat dilapidated old center which is built in a grid pattern on the banks of the Yangon River. Past imposing colonial buildings, Chinese and Hindu temples, mosques, busy markets, golden stupas and various art galleries where we spoke with a nice gallery owner about artists and politics. After those walks, it was a pleasure to return to Stephanie and Wouter's home, who are living with their three children in Yangon's embassy district. Stephanie is a former colleague of Peter Gijs and Wouter is the Dutch ambassador to Myanmar. In their house no gold faucets but furniture by Dutch designers and in the morning breakfast with Dutch cheese and peanut butter. 

In Yangon we arrived by bus from Kin Pun, a hamlet at the foot of a 1,100 meter high mountain, from where you can reach another religious highlight of Myanmar: Mt. Kyaiktiyo, or: the golden rock. Imagine a large, round rock that balances on the edge of another rock, paint it gold and put a golden stupa on top as a finishing touch. Legend is that one of Buddha's hairs keeps the rock in place, making it a sacred rock which has not moved out of place despite several earthquakes. Enough reason for huge amounts of pilgrims and tourists to visit the rock on top of the mountain, which has been turned into a fair ground with food stalls, souvenir shops and even hotels. But one with a beautiful view. And with a true fair ground attraction: the ride in an open truck up and down the mountain. Squeezed on iron benches with some fifty other people over the narrow road with hairpin curves, as if you are in a roller coaster, especially when children around you are obviously nauseous. 

A couple of days earlier, in the province town of Hpa-an, we also were in a vehicle with several people: a tuk tuk with five other hotel guests - mostly young backpackers - from the Galaxy Motel. The owners of this pleasant hotel organize a tour along the caves of Hpa-an every day. These caves are located in the steep, rocky hills that make the landscape around Hpa-an so beautiful. We visited five of these caves and you never guess what is in those caves: Buddhas! With lots of gold of course. But some caves are so big that after the Buddhas you can go deeper into the cave and along the stalagmites and stalactites get to the other side where the sunlight comes in. And get into a boat that brings you back to the side where you entered. In addition to the caves, our tuk tuk also stopped at a garden with 1,000 Buddha statues, a golden stupa on a narrow, smaller rock and two natural pools. It was a long, warm but cozy day and the most beautiful was saved for last: the bat cave. That cave itself is not special but the hundreds of thousands of bats which call it home all the more. At sunset they fly out of the cave in large numbers and form a wavy snake in the evening sky, moving slowly southwards.